Kordon kanı bankacılığı, bebeğimizin kendisi için olduğu kadar mevcut ve gelecekteki aile üyeleri için geçerlidir. Kardeşleri ya da diğer yakın aile üyesi tarafından kullanılabilir .
Tedavi edilen hastalık önemli mi?
Kordon kanı kullanılabilir olup olmadığını öğrenmek için ilk faktör tedavi edilen hastalıktır. Bazı hastalıklar bebeğin kendi kordon kanı kullanılarak tedavi edilebilir. Bir birey kendi kök hücrelerini kullandığında, buna otolog transplantasyon veya infüzyon denir. Yapılan umut verici çalışmaların çoğunda, otizm, serebral palsi, inme ve daha fazlası gibi durumları tedavi etmek için bebeğin kendi kordon kanını kullanılmaktadır.
Muhtemelen bütün aile üyeleri bebeğin kordon kanı bankacılığından yararlanabilir…
Bazı hastalıklar bebeğin kendi kordon kanı ile tedavi edilemez. Bu hastalıklar genellikle genetik kökenli hastalıklardır. (Yani, hastalık doğum sırasında bebeğin kanında mevcut olabilir. Bir bebekte kendi kordon kanı kullanılamadığı durumlarda, kardeşinin kordon kanı hayat kurtarıcı kök hücreleri sağlayan kaynak oluştururlar. Bir birey tek yumurta ikizi olmayan başka bir kişinin kök hücrelerini kullandığında, buna allojenik nakil veya infüzyon denir
Tedavi edilen hastalık, kimin kordon kanını kullanabileceğini belirlemede önemli bir faktördür. Kordon kanının aile içi kullanımı dışında başka bireylere transferi gerektiğinde İyi bir donör kordon kanı nakli veya infüzyonu için nakil öncesinde doku uyumu ve reddin önlemesi için HLA-dediğimiz doku uyum testlerinin yapılması gereklidir.
Doku Uyumuna daha derin bakış….
Bir kordon kanı nakli için HLA eşleştirmesi esas olarak A, B, C, DRB1 ve DQB1 harfleri ile adlandırılan 4 veya 5 lokusa bakar. Her lokusta, allel adı verilen varyasyonları gösteren sayılar vardır. Sadece A lokusu için 4.000’den fazla alel vardır.
Bebek, her lokusun iki çiftini miras alır, biri anneden, diğeri babadan gelir. Anne ve babadan gelen allel lerle oluşan A, B, C, DRB1 ve DQB1 antijenleri o çocuğun haplotipini oluşturur.
Örneğin, çocuk anneden aşağıdaki lokuslarla bir haplotipi miras alabilir: HLA-A*2, HLA-B*5 HLA-C*1, HLA-DRB*3 ve DQB1*1. Çocuk babadan ise başka bir haplotipi miras alacaktır.
HLA eşleştirme nedir?
1958’de bilim adamları, hemen hemen tüm hücrelerin yüzeyinde bulunan ve vücudun kendi hücrelerinden biri mi yoksa yabancı bir hücre mi olduğunu bilmesini sağlayan bir protein keşfettiler. Bu proteinlere insan lökosit antijenleri (HLAs) denir ve bağışıklık sisteminin virüsler ve bakteriler ve kanser hücreleri gibi yabancı hücrelere tepki vermesine ve onların yok edilmesini sağlayan hücre yüzey işaretleyicileridir. Bu keşif, ikizlerin ötesinde kök hücrelerin kullanımını genişletti ve 1973’te ilk akraba olmayan kemik iliği transplantasyonunun gerçekleştirilmesini sağladı.
Bu proteinler, yarısı anneden ve yarısı babadan miras kalan HLA genlerinden kaynaklanır.
Kordon kanı transplantasyonu için genellikle 6 antijenin 3-4 ünün uyumlu olmasını gerektirir; öte yandan, 6 da 6 uyum en sık kemik iliği nakli için gereklidir.
Haploidentikal transplantasyonda, donör ve hastanın sadece yakın akrabaları olduğu durumlarda %50’lik yani 6 da 3 uyum olması gerekir. Bu, anne ve baba ve diğer kısmen eşleşen yakın aile üyeleri için kordon kanı kullanım alanını genişletir.
Greft-versus-Host(GVHD) hastalığı nedir?
HLA uyumu, vücuda transfer edilen yeni hücreleri kabul etmesini ve transplantasyonun başarılı olmasını sağlamaya yardımcı olur. Ayrıca, nakledilen hücrelerin alıcının vücuduna saldırdığı greft-versus-host hastalığı (GvHD) riskini de azaltır. HLA uyumu ne kadar iyi olursa—6-6 uyum her zaman 6-3/4 uyumdan daha iyi sonuç verir ve herhangi bir GvHD semptomunun görülmeme olasılığı o kadar yüksektir.
Greft-versus-host hastalığı, alıcıların akraba olduğu durumlarda %30 – %50’sinde; verici ve alıcı akraba değilse, %60 – %70 oranında risk artar. Ne yazık ki, GvHD de %50 ölüm riski mevcuttur.
Kimlerin kanı, Bebeğin Kordon Kanı ile uyumludur?
HLA dediğimiz doku uyum genlerinin ailelerde nasıl genetik dağılım gösterdiğine dair bu basitleştirilmiş örnek.
Bebek
Bir bebeğin kendi kordon kanı her zaman %100 uyum sağlar, bu da otolog nakil veya infüzyonu birçok durumu tedavi etmek için tercih edilen yöntem haline getirir, çünkü greft-versus-host hastalığı riski minimaldir.
Kardeşler-2. veya 3. çocuklar dahil
Çocuklar bir ebeveynden bir grup HLA belirteci ve diğer ebeveynden başka bir grup aldıklarından, aynı ebeveynlerden gelen kardeşler %75’lik bir mükemmel veya kısmi eşleşme şansına sahiptir (%25’lik bir mükemmel eşleşme şansı ve %50’lik bir kısmi eşleşme şansı) ve %25 inde hiç eşleşme olmama şansı bulunur.
Aileler
Her ebeveyn bebeğine bir HLA grubu (haplotip) verir, bu nedenle HLA belirteçlerinin yarısı anneden ve yarısı babadan gelir. Bu, çocuğun kordon kanının her iki ebeveyn için de her zaman %50’lik bir eşleşme olduğu anlamına gelir. Küçük bir ihtimal anne ve babasının arasında HLA işaretleri uyum oranı %50 den fazla olabilir. Anne ile %50 den daha fazla uyum olsa bile, bebeğin kordon kanı kullanarak haploidentikal nakli yeteneği mevcuttur.
Üvey Kardeşler
Üvey kardeşler sadece bir ebeveynden HLA işaretleyicilerini paylaşırlar ve o zaman bile, bu bir ebeveynden aynı işaretleyicileri alamayabilirler. Küçük bir şans dışında, baba ve Üvey baba (ya da anne ve Üvey anne) bazı seviyelerde uyumludur, üvey kardeşler en fazla %50 eşleşmeye kadar olabilir. Eğer üvey kardeş %50 eşleşirse, haploidentikal bir nakil mümkün olacaktır.
Teyzeler Ve Amcalar, Kuzenler Ve Büyükanne Ve Büyükbabalar
Akrabalık ilişkileri çekirdek aileden uzaklaştıkça genetik kombinasyonlar nedeniyle uyum ihtimali çok düşer.
The whole family can possibly benefit from banking the baby’s umbilical cord blood
